آئین کُردی «بیلن دانا» در مسیر ثبت میراث ناملموس کشور
معاون فرهنگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی گفت: ٥ اثر ناملموس این استان در انتظار قرار گرفتن در فهرست میراث ناملموس کشور و ثبت ملی هستند که پروندههای آئینی “بیلن دانا” مربوط به جنوب استان، نیز از آن جمله است.
به گزارش آرمان خرد به نقل از کردپرس، داوود فرازی افزود: پرونده ۲ اثر ناملموس مهارت و فن کاله دوزی (چاروق دوزی) و زندگی و کوچ عشایر جلالی آماده شده و پروندههای آئینی “بیلن دانا”مربوط به جنوب استان، مهارت پخت غذای سنتی کنگر و رسم کیسه دوزی نیز در حال آماده شدن است که با اتمام مراحل، جهت ثبت در فهرست میراث ناملموس کشور ارسال میشوند.
او ادامه داد: از این میان آئین زیارتی قرهکلیسای چالدران به عنوان اثر ملی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
معاون فرهنگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی اظهار کرد: با ثبت پنج اثر فوق، تعداد آثار استان در فهرست میراث ناملموس ملی به ۸۷ اثر میرسد.
به گزارش کردپرس، مراسم «بیلن دانا» در زبان کردی، به معنی (گذاشتن بیل بر روی زمین) است که از قدیمی ترین جشن ها و آیین های منطقه مهاباد و سایر شهرهای کردستان محسوب می شود.
این جشن در روزهای 14 و 15 اسفند ماه هر سال مصادف با زمان تغییر آب و هوا و گرم شدن تدریجی زمین برگزار می شود و هدف اصلی این مراسم شکرگزاری و بخشش و نشان از تجدید حیات زمین و آمادگی برای کشت و کار است.
در این مراسم ابتدا هیزم ها را در وسط میدان روستا بر روی هم قرار داده و آماده آتش زدن می کنند. در وسط این آتش پارو را به حالت ایستاده قرار می دهند و چهار عنصر (گوشت، آب، نان و بلوط) را هر کدام بر روی چوبی آویزان کرده و در چهار گوشه این آتش قرار می دهند.
گوشت به نشانه ازدیاد دام، آب به نشانه سالی پرآب، نان به نشانه افزایش رزق و روزی و میوه درخت بلوط به نشانه افزایش محصولات جنگلی انتخاب می شود.
در ابتدای این آئین بهترین سوارکار روستا شتابان به تاخت به داخل روستا رفته و به وسیله مشعلی، آتش را از روستا آورده و با آتش زدن هیزم ها اقدام به برافروختن آتش و آغاز این جشن می کند. همزمان با برافروختن آتش، جوانان روستا نیز در اطراف آتش اقدام به رقص کردی و پایکوبی می کند. این مراسم ادامه پیدا می کند تا زمانی که پارویی که در داخل آتش قرار داده شده بود، پس از سوختن به یک طرف خم شد.
طبق باور اهالی، این پارو به سوی هر کدام از عناصری که در چهار گوشه آتش قرار داده شده است، بیفتد، نشانه ازدیاد آن نوع معیشت در سال آینده خواهد بود.