صدای پای «بی آبی» و گوش هایی که نمی خواهند بشنوند
پایگاه خبری آرمان خرد : در میان عمده مسائل مهم و اساسی که در در حال حاضر حمکرانی در ایران با آن مواجه است؛ بدون اغراق یکی از مهم ترین هایش – اگر نگوییم مهم ترینش- مسئله یا حتی شاید بتوان گفت «بحران» بی آبی است. آمارها حکایتشان از بی آبی وحشتناک است اما آنها که باید بشنوند خودشان را به نشیندن زده اند.
«زاینده رود 11 درصد و سدهای تهران 19 درصد آب دارند» همین یک خط خبر کافی است که انتظار داشته باشیم ستاد بحران به صورت شبانه روزی بدون وقفه در فکر چاره ای فوری باشد، اما نگاهی به فعل و انفعالات و نحوه واکنش مسئولان امر نشان می دهد، آنها بی خیال تر از این حرف ها هستند. روند مصرف آب های زیر زمینی همچنان بر روال سابق در جریان است، هیچ برنامه نوینی برای مدیریت منابع آبی در دستور کار نیست. در مجلس شورای اسلامی هم ظاهرا آنچه که از نظر نمایندگان بی اهمیت ترین باشد همین مسئله آب است. انگار نه انگار که وضعیت منابع آبی و بارش ها بحرانی است.
آقایان مسئول اگر نخوانده اند یادآورشان می شویم که آمار دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور نشان میدهد، با سپری شدن ۳۰ روز از سال آبی (۱۴۰۲-۱۴۰۱) میزان حجم آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۸.۱۲ میلیارد مترمکعب بوده و شاهد کاهش ۱۴ درصدی ورودی به مخازن نسبت به سال گذشته هستیم.
شاید در نظر بخشی از این آقایان (14 درصد) چندان عدد دندانگیری نباشد چرا که بسیاری شان در سال های اخیر گوش و چشم شان به اعداد کلان تر عادت کرده است اما محض اطلاع شان این 14 درصد از آن 14 درصدها نیست و این عددد به تنهایی نشان دهنده یک فاجعه است، باورشان اگر نمی شود از مشاوران متخصص سئوال کنند.
بر اساس همان گزارش پیش گفته که احتمالا آقایان وقت نکرده اند بخوانند: « کشور در سال آبی ۹۹ – ۱۴۰۰ رتبه سوم خشکسالی را در طول ۵۰ سال گذشته و سال آبی ۱۴۰۰ – ۱۴۰۱ که شهریورماه به پایان رسید، رتبه یازدهم خشکسالی را داشته است. این درحالی است که طبق پیشبینی سازمان هواشناسی بارندگیهای امسال نسبت به شرایط نرمال ۷۰ درصد کاهش داشته و میزان بارشهای پاییز ۵۰ درصد کمتر از شرایط نرمال خواهد بود؛ وضعیت بارندگی مهرماه نشان میدهد که پیشبینیها تقریبا درست بوده است.»
اگر هنوز توجیه نشده اند که مسئله جدی تر از آن است که به امید بارندگی بنشینند که امسال هم «رد شود» باید یادآوری کنیم: «آمارها نشان میدهد که از ابتدای سال آبی جدید تا ۲۴ مهرماه میزان بارندگی در ایران به طور میانگین در حدود ۰.۸ میلی متر بوده، این در حالی است که میزان بارندگی بلندمدت در همین تاریخ در حدود ۴.۸ میلی متر بوده است.
علاوه بر کاهش بارندگی طی سالهای اخیر و سال آبی جاری اطلاعات آب و هوایی نشان میدهد که میانگین دما در مهرماه جاری در اکثر استانهای کشور از میانگین بلندمدت بیشتر بود و در کل کشور در حدود ۲ درجه سانتی گراد دمای میانگین در روز ۲۴ مهرماه از میانگین بلندمدت مشابه بیشتر بوده است.»
این را هم باید اضافه کنیم که بررسی وضعیت ورودی سدهای کشور نشان میدهد ورودی به مخازن در سال آبی جاری به ۸۳۰ میلیون متر مکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۱۴ درصد کاهش دارد. همچنین میزان پرشدگی سد زاینده رود در استان اصفهان، سدهای استان تهران، سدهای استان خوزستان و سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه در شرایط فعلی به ترتیب حدود ۱۱ درصد، ۱۹ درصد، ۴۳ درصد و ۲۹ درصد است.
ذخایر مخازن سدهای تهران نیز در حدود ۳۶۱ میلیون مترمکعب است درحالی که در سال گذشته در همین تاریخ حجم ذخایر سدهای تهران در حدود ۴۴۱ میلیون مترمکعب بوده که نشان دهنده کاهش حدود ۱۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
با این وضعیت به نظر می رسد یکی از فوری ترین مسائل در ایران که نیازمند اتخاذ راهکارهای عملیاتی برای جلوگیری از ایجاد بحرانی فراگیر است مسئله بحران آب یا شاید بتوان گفت «بحران مدیریت منابع کم یاب آبی» است. نهادهای بالادستی تر در کشور باید به فوریت به این مسئله ورود کنند. مسئله جدی است آقایان تا دیرتر از این نشده اقدام کنید…….