به قلم دکتر ناهید رضوی، متخصص طب پیشگیری و سلامت عمومی
آب، اساسی‌ترین عنصر حیات است. بدن انسان بدون غذا می‌تواند روزها دوام بیاورد، اما بدون آب تنها چند روز زنده می‌ماند. به گفته‌ی دکتر ناهید رضوی، «آب نه‌تنها وسیله‌ای برای رفع تشنگی است، بلکه سوخت اصلی بدن برای پاکسازی، تنظیم دمای داخلی، انتقال مواد مغذی و حتی حفظ عملکرد مغز محسوب می‌شود.»
با توجه به اینکه حدود ۶۰ درصد وزن بدن انسان را آب تشکیل می‌دهد، اهمیت تأمین روزانه آن برای سلامت ارگان‌های حیاتی کاملاً بدیهی است. اما بسیاری از ما در زندگی روزمره، نوشیدن آب کافی را نادیده می‌گیریم.
آب و ارگان‌های حیاتی
-
مغز و سیستم عصبی: کم‌آبی باعث کاهش تمرکز، کندی واکنش‌های ذهنی، تحریک‌پذیری و حتی سردرد می‌شود. مغز برای حفظ عملکرد مناسب، به تأمین مداوم آب نیاز دارد.
-
کلیه‌ها و دستگاه ادراری: آب کمک می‌کند سموم از طریق کلیه‌ها دفع شوند. کم‌آبی می‌تواند منجر به تجمع مواد زائد، تشکیل سنگ کلیه و عفونت‌های مجاری ادراری شود.
-
قلب و گردش خون: خون عمدتاً از آب تشکیل شده است. کم‌آبی باعث افزایش غلظت خون، فشار روی قلب و افت فشار خون می‌شود.
-
پوست و بافت‌های بدن: نوشیدن آب به سلامت و شادابی پوست، کاهش چین‌وچروک و جلوگیری از خشکی پوست کمک می‌کند. همچنین نقش مهمی در ترمیم سلولی و انعطاف‌پذیری بافت‌ها دارد.
-
دستگاه گوارش: آب به هضم غذا، حرکت منظم روده‌ها و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. حتی در تنظیم اسید معده و جذب بهتر مواد مغذی مؤثر است.
علائم کم‌آبی بدن
-
خشکی دهان و لب‌ها
-
ادرار تیره‌رنگ یا کاهش حجم ادرار
-
خستگی و بی‌حالی
-
سرگیجه و سردرد
-
ضربان قلب بالا یا بی‌نظمی در فشار خون
چقدر آب باید بنوشیم؟
میزان نیاز به آب بسته به سن، جنس، فعالیت بدنی، دمای محیط و وضعیت سلامت بدن متغیر است، اما به‌طور کلی:
-
بزرگسالان نیاز به حدود ۸ لیوان (۲ لیتر) آب در روز دارند.
-
در روزهای گرم، هنگام ورزش یا در زمان بیماری، این میزان باید افزایش یابد.
چند نکته برای نوشیدن آب کافی در روز
-
یک بطری آب همراه خود داشته باشید.
-
قبل از هر وعده غذایی یک لیوان آب بنوشید.
-
از طعم‌دهنده‌های طبیعی مثل لیمو، نعناع یا خیار برای دل‌پذیر کردن آب استفاده کنید.
-
یادآوری نوشیدن آب از طریق اپلیکیشن‌ها یا هشدار گوشی.
نتیجه‌گیری
آب، ساده‌ترین و در عین حال حیاتی‌ترین ماده‌ای است که بدن برای حفظ تعادل، انرژی، و عملکرد درست ارگان‌ها به آن نیاز دارد. نوشیدن آب کافی نه‌تنها از بیماری‌ها پیشگیری می‌کند، بلکه کیفیت زندگی را به طرز چشمگیری بهبود می‌بخشد.
همان‌طور که دکتر رضوی می‌گوید: «بدن انسان بدون آب، مثل یک ماشین بدون روغن است. خیلی زود از کار می‌افتد.»
