ناباروری و راههای درمان

خبرنگار آرمان خرد2022-08-28

0 16 زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه

*دکتر شیلان صمیمی راد
متخصص مامایی زنان زایمان

در اصطلاح به عدم توانایی در باردار شدن بعد از یکسال نزدیکی و برقراری رابطه ی جنسی (بدون پیشگیری) را ناباروری می گویند. احتمال ناباروری زوجین به شرح زیر می باشد:
در مردان: 40%
در زنان: 40%
در مرد و زن باهم: 10%
عوامل ناشناخته ی منجر به بارداری: 10% (در این مورد طبق آزمایش های انجام شده زوج ها مشکلی در باروری ندارند ولی به دلالیل نامعلومی صاحب فرزند نمی شوند.
با افزایش آگاهی و دانش، روش های نوینی در عرصه ی پزشکی ابداع شده اند که حدود 65% از زوج های نابارور می توانند با استفاده از آن ها، بچه دار شوند.
عوامل موثر در ناباروری که توانایی بارداری زنان را تحت تاثیر قرار می دهند، عبارتند از:
1.اختلال در تخمک گذاری:
اختلال در تخمک گذاری
مشکلات مربوط به تخمک گذاری، بیشترین درصد ناباروری در زنان را به خود اختصاص داده است. به طوری که علت ناباروری در زنان حدود 39% اختلال تخمک گذاری، گزارش شده است.
یکی از عوامل موثر در داشتن لقاح موفقیت آمیز، تخمک گذاری می باشد. بنابراین با مختل شدن روند تخمک گذاری، لقاح صورت نمی گیرد. زنانی که تخمک گذاری ندارند و یا تخمک گذاری در آن ها نامنظم و یا کم می باشد، فاقد عادت ماهیانه (یا به صورت کاملا جزئی و نامنظم) می باشند.
به خاطر داشته باشید برخی از زنان با وجود داشتن دوره های قاعدگی منظم، دچار اختلال در تخمک گذاری هستند.
2.اختلال در لوله های رحمی
لوله های رحمی در برخی از زنان به طول کامل و یا جزئی مسدود می باشد. به دنبال این امر مسیر رسیدن اسپرم به تخمک مختل می گردد و بارداری اتفاق نمی افتد. از جمله دلایلی که باعث گرفتگی لوله های رحمی می شوند عبارتند از:
عفونت رحم
سرطان دهانه رحم
چسبندگی های ناشی از عمل جراحی (و یا به دنبال سابقه ی بارداری خارج از رحمی) و… اختلال در لوله های رحمی نیز علت 30% ناباروری در زنان را به خود اختصاص داده است.
3.آندومتریوز
رشد غیر طبیعی بافت سنگفرشی رحم را در اصطلاح آندومتریوز می نامند. این امر منجر به بسته شدن لوله های رحمی و مختل شدن عمل تخمک گذاری خواهد شد.
حدود 13% از ناباروری در زنان به دلیل آندومتریوز می باشد و 70% زنان مبتلا به این عارضه نابارور هستند.
4.وجود اختلالاتی در گردن رحم
ترشح نامنظم و بی کیفیت رحم، عفونت های این ناحیه و یا وجود تومورهای بدخیم و زخم های رحمی از جمله عواملی هستند که ناباروری در زنان را تحت تاثیر قرار می دهند.
عوامل موثر در ناباروری مردان
عوامل مهمی که توانایی باروری مردان را کاهش می دهند عبارتند از:
اختلالات اسپرمی
اسپرم ها در بیضه های مرد ساخته می شوند و به هنگام انزال از بدن او خارج می شوند. اختلالات زیر باعث کاهش توانایی بارداری فرد می شود:
کاهش تولید اسپرم
نابالغ بودن اسپرم ها
اشکال غیر طبیعی اسپرم
ناتوانی در حرکت (عدم حرکت مناسب اسپرم)
عواملی که می توانند ترشح، بلوغ، توانایی حرکت و یا شکل اسپرم ها را تحت تاثیر قرار دهند به شرح زیر می باشند:
بیماری های عفونی
مانند اوریون؛ که می تواند باعث عفونت مجاری تناسلی و ملتهب شدن بیضه ها و یا از بین رفتن آن ها شود. 25% از مردانی که بعد از سن بلوغ به بیماری اوریون مبتلا می شوند؛ نابارور هستند.
نوسانات و مشکلات هورمونی
حدود 2 تا 5 درصد ناباروری در مردان به علت مشکلات هورمونیک می باشد. به طور مثال: تولید و ترشح نامناسب هورمون های LH و FSH، ساخت و ترشح هورمون های مردانه؛ تستوسترون و همچنین تولید اسپرم را تحت تاثیر قرار می دهد.
مشکلات ایمونولوژیک
برخی از مردان نسبت به اسپرم های خودشان آنتی بادی ترشح می کنند که این امر باعث کاهش تولید اسپرم، از بین رفتن آن ها و یا چسبیدن اسپرم ها به یکدیگر می شود.
اختلالات ساختاری
بسته بودن مسیر خروج اسپرم (لوله های دفران، اپیدیدیم) از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در ناباروری می باشد. این اختلال به دلایلی اعم از:
ژنتیک، نقص مادرزادی، عفونت، التهاب های دستگاه ادراری-تناسلی و… اتفاق می افتد.
به خاطر داشته باشید واریکوسل در مردان نیز باعث متسع شدن عروق موجود در کیسه بیضه و کاهش کیفیت اسپرم ها می شود و باروری مرد را تحت تاثیر قرار می دهد.